Ảnh minh họa: Internet

Phòng ngủ của Wang Le tối tăm và yên tĩnh. Âm thanh duy nhất đến từ những cú bấm chuột và bàn phím. Anh không thể sống và làm việc như người bình thường trong gần thập kỷ vì chứng bệnh sợ xã hội, Internet là kết nối duy nhất anh có với thế giới bên ngoài. Thậm chí, nó còn cứu mạng anh.

Họ hàng của Wang mang thức ăn đến cổng mỗi tuần hoặc hai tuần một lần vì anh không thể đặt hàng qua điện thoại. Mùa xuân, anh định tự tử nhưng không thành. Vừa sợ chết, nhưng cũng không dám sống, anh chia sẻ lên Weibo và nhận được tin nhắn từ người lạ ngay sau đó. “Bạn có ổn không? Bạn có muốn nói chuyện với tôi không”.

Những năm cuối của tuổi 20, Wang sống một mình trong thị trấn nhỏ miền Bắc Trung Quốc. Cha mẹ anh đang đi làm tại thành phố. Tin nhắn khiến anh cảm động vì biết rằng ai đó trên thế giới vẫn còn quan tâm tới mình.

Từ đó, Wang kết bạn với người lạ - thực chất là chuyên gia tư vấn tâm lý. Cô tìm ra Wang nhờ sự hỗ trợ của bot Tree Hole, chương trình AI phát hiện ý định tự tử trên Weibo và cảnh báo cho một nhóm gần 600 học giả, tư vấn viên, tình nguyện viên.

Ra mắt tháng 7/2018, theo Huang Zhisheng – sáng lập viên chương trình, chuyên gia trí tuệ nhân tạo cao cấp Đại học Vrije - nhóm đã ngăn chặn hơn 1.000 vụ tự tử. Do nhóm có quy mô nhỏ và phi lợi nhuận, họ chỉ có thể xử lý các trường hợp khẩn cấp, một số trường hợp còn nằm ngoài tầm với của họ.

Bot được đặt tên là Tree Hole (hốc cây) vì nó quét các bài viết thổ lộ bí mật thầm kín trên mạng xã hội. Một trong những bài viết “tree hole” nổi tiếng nhất là vào năm 2012, do một cô gái trầm cảm đăng lên trước khi tự sát. Người dùng vẫn có thể bình luận vào bài viết này và tới nay đã có hơn 1 triệu bình luận.

Tại Trung Quốc, ít nhất 136.000 người tự tử trong năm 2016, chiếm 17% tổng số các ca tự tử trên toàn thế giới, theo dữ liệu từ WHO. Tự tử là nguyên nhân tử vong phổ biến thứ hai trong số những người từ 15 đến 29 tuổi, vẫn theo WHO. Tổ chức Y tế thế giới dự đoán 1,5 triệu người sẽ tự sát trong năm tới.

Dù nghiên cứu chỉ ra một trong những cách tốt nhất để ngăn chặn tự sát là để người đó trò chuyện với người thực sự quan tâm tới mình, người như Wang không chỉ thiếu hỗ trợ từ gia đình, họ còn sống trong thành phố nhỏ, không có cơ hội hoặc hạn chế tiếp cận với dịch vụ tâm lý. Với họ, công nghệ AI đóng vai trò cơ bản trong việc kết nối những tâm hồn cô độc với chuyên gia.

Trên thế giới, các gã khổng lồ như Google, Facebook, Pinterest cũng dùng AI để truy tìm nguy cơ tự tử của người dùng, xác định nội dung tự sát/tự làm tổn thương. Dù vậy, vẫn có hạn chế khi sử dụng AI.